Huawei Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Dönüşümlü Üst Yöneticisi Guo Ping’in, “Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdal Arıkan, hem Türkiye hem de telekomünikasyon dünyası için bir kahraman.” sözlerinin ardından Prof. Dr. Erdal Arıkan’ın kim olduğu merak konusu oldu. 5G teknolojisinde çığır açan çaışmasıyla yüm dünyada adından söz ettiren ünlü bilim insan Prof. Dr. Erdal Arıkan hakkında detaylı bilgiler haberimizde…
Guo, Çin’in Shenzhen kentinde gerçekleştirilen Huawei’in 2019 yılı Küresel Analiz Zirvesi sonrası, Polonya, Avusturya ve Türkiye’den gazetecilerle bir araya geldi, soruları yanıtladı.
Bilkent Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdal Arıkan’a yayınladığı bir makale sayesinde ulaştıklarını ve daha sonra 5G teknolojilerini geliştirmek için çalışma yaptıklarını aktaran Guo, veri transferine yeni ve farklı bir yaklaşım getiren Arıkan’ın çalışmalarından övgüyle söz etti.
ERDAL ARIKAN KİMDİR?
Erdal Arıkan, 1976 yılında üniversite sınavı birincisi olarak ODTÜ Elektrik Elektronik Mühendisliği bölümünü kazandı. Arıkan, Türkiye’deki o yıllardaki olaylar nedeniyle ODTÜ’nün kapanması üzerine ABD’de Caltech Üniversitesi’ne gitti.
İkinci sınıftan itibaren bu üniversiteye eğitimine devam eden Arıkan, üç yılda çok yüksek not ortalamasıyla mezun oldu.
MIT’de master ve doktorasını tamamlayan Arıkan, o yıllarda IEEE’nin 1966’da aynı ödülü alan hocası Robert Galger’la birlikte çalıştı.
1985’de University Of Illinoiss’de çalışmaya başlayan Arıkan, 1987’de Bilkent Üniversitesi’nin kuruluş yıllarında Türkiye’ye döndü.
ERDAL ARIKAN’A ALTIN MADALYA
Dünya telekomünikasyon sektörü, sadece insanların değil cihazların da birbiriyle haberleşmesine olanak sağlayacak 5G’ye geçmeye hazırlanırken, Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Arıkan, “kutupsal kodlar” buluşu ile ABD merkezli uluslararası kuruluş olan Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü’nün (IEEE), en prestijli ödülü olan IEEE Richard W. Hamming Madalyası ile onurlandırıldı.
IEEE tarafından her yıl “Enformasyon Bilimi, Sistemleri ve Teknolojisine çok üst seviyede katkı sağlayan” bir bilim insanına verilen madalya Arıkan’a, enformasyon ve haberleşme kuramına katkıları, kutupsal kodların keşfi ve kutupsallaştırma tekniklerine katkıları nedeniyle veriliyor. Arıkan’a madalyası, Mayıs 2018’de San Francisco’da düzenlenecek IEEE Vizyon ve Yenilikçilik Zirvesi’nde takdim edilecek. Ödül kapsamında altın madalyanın yanı sıra bir de para ödülü yer alıyor.
Yeni bir telekomünikasyon devrimi yaratacak 5G teknolojisinin uygulama alanlarına hizmet verebilecek kodlama yöntemlerinden birini geliştiren Dr. Arıkan, daha önce 2010 yılında IEEE Information Theory Society Makale Ödülü’nü ve 2013 yılında IEEE W.R.G. Baker Ödülünü alan Arıkan’ın buluşu yurtiçinde de 2010 Sedat Simavi Bilim Ödülü ve 2011 Kadir Has Vakfı Bilim Ödülü’ne layık görüldü.
Prof. Dr. Arıkan’ın çalışması 2016’da 5G uygulama standartları arasına alınırken Dünya Telekomünikasyon devi Huawei firmasınca, söz konusu buluşu temel alan yeni bir 5G teknolojisi kullanıldığı açıklandı.
Sıfıra yakın hata ile haberleşme sağlıyor
Türk bilim insanı Arıkan’ın “kutupsal kodlar” adlı buluşu daha önce de kriptolojinin bilimsel çalışmalarında büyük etkisi olan Shannon Enformasyon Kuramı’nda 60 yıldır açık olan bir problemi çözdüğü için ilk günden başlayarak endüstri tarafından büyük ilgi gördü. Arıkan, 2009’da yayımlanan bir makalesi ile bu konuyu bilim dünyasına takdim etmiş ve bilim insanı Claude Shannon tarafından 1948’de ortaya atılan enformasyon kuramının en temel problemine kökten çözüm getirmişti. Kutupsal kodlar, “Shannon Kanal Kapasite Sınırı”na ulaştığı kanıtlanabilen ilk ve tek kod çözme yöntemi olarak kabul ediliyor. “Kutupsal kodlar”, bilginin kablolu ya da kablosuz bir iletişim kanalı üzerinden aktarılması sırasında, çevre gürültüsünün sinyal üzerine eklenmesi nedeniyle iletişimde oluşan hataları sıfıra indirerek haberleşmeyi sağlıyor.
Sade yapısı nedeniyle, “Kutupsal kodlar”ın, fiziksel nesnelerin birbirleriyle veya daha büyük sistemlerle bağlantılı olduğu iletişim ağı olarak tanımlanan “nesnelerin interneti” ve 5G’nin getireceği yeni hizmetlerde de kullanılması söz konusu olacak. Bu konuyla ilgili çalışan standart komitelerinde, “kutupsal kodlar” ile mevcut yöntemler arasında büyük bir rekabet yaşanıyor. Veri transferinin, en güvenilir ve en az gecikmeyle transferini sağlayan Arıkan’ın buluşundaki algoritmaların, yakın gelecekte 5G standardına uygun her cep telefonunda yer alması öngörülüyor. Prof. Dr. Erdal Arıkan, kutupsal kodlarla ilgili ticari faaliyetlerini 2011’de Bilkent Cyberpark’ta kurduğu firma aracılığıyla yürütüyor. Arıkan bu konuda çok sayıda patentin de sahibi.
70 yıldır çözülemeyen problemi çözdü
Geçtiğimiz yıl düzenlenen İTÜ Bilim ve Teknoloji Zirvesi Konuşmaları” kapsamında İTÜ rektörü Prof. Dr. Karaca, Prof. Dr. Erdal Arıkan’ın “kutupsal kodlar” adlı buluşuyla kriptolojinin bilimsel çalışmalarında büyük etkisi olan Shannon Enformasyon Kuramı’nda 70 yıldır açık olan bir problemi çözdüğünü belirti. Rektörümüz Prof. Dr. Karaca, şunları söyledi: Kutupsal kodlar, “Shannon Kanal Kapasite Sınırı”na ulaştığı kanıtlanabilen ilk ve tek kod çözme yöntemi olarak kabul ediliyor. Kutupsal kodlar, bilginin kablolu ya da kablosuz bir iletişim kanalı üzerinden aktarılması sırasında, çevre gürültüsünün sinyal üzerine eklenmesi nedeniyle iletişimde oluşan hataları sıfıra indirerek haberleşmeyi sağlıyor. Prof. Dr. Erdal Arıkan, Claude Shannon tarafından 1948’de ortaya atılan enformasyon kuramında belirtilen en temel probleme kökten çözüm getirdi ve tüm dünya onu bu devrimiyle tanıyacak. Arıkan’ın buluşuyla veri transferinin, en güvenilir ve en az gecikmeyle gerçekleşmesi sağlanabilecek. Hocamızı tanımaktan dolayı büyük gurur duyuyorum.” açıklamasında bulunmuştu.
Uluslararası başarılı bir bilim insanı
İTÜ Bilim ve Teknoloji Zirvesi Konuşmaları” kapsamında konuşan T.C. Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Prof. Dr. Davut Kavranoğlu ise, Prof. Dr. Erdal Arıkan’ın Türkiye için gurur kaynağı olduğunu belirtti. Prof. Dr. Kavranoğlu, “Erdal Hocamız, önce 1976 yılında üniversite sınavı birincisi olarak ODTÜ Elektrik Elektronik Mühendisliği bölümünü kazandı. Hocamız, lisans eğitimine ABD’de Caltech Üniversitesi’nde devam etti. 1981 yılında Üniversiteden 4.00 ile mezun olmuş, MIT’te master ve doktorasını da 4.00 ile tamamlamış, süper başarılı bir bilim insanımızdır. Erdal Hocamız, her yaptığı işi son derece iyi ve ciddiyetle yapan bir bilim insanıdır.” diyerek Prof. Dr. Arıkan’a teşekkürlerini iletmişti.
